YERKÜRENİN MANYETİK ALANI:
Şekil: Çubuk şeklindeki bir mıknatısın manyetik alan çizgileri ile yerkürenin manyetik alan çizgileri.
Suna gülçek- Ders notlarım-fenciyim.com
0 Yorum - Yorum Yaz
Bir mıknatıs iğnesi yere yatay olarak ve serbestçe dönebilecek biçimde tutulursa, bir ucu kuzeyi, diğer ucu güneyi gösterecek şekilde dengede kalır. Mıknatısın belli bir doğrultuda kalması, mıknatısa manyetik bir alanın etki ettiğini gösterir. Bu manyetik alan, yerin manyetik alanıdır.
Yön bulmaya yarayan alete, pusula denir. Yeryüzünün değişik bölgelerinde yapılan deneylerde pusula iğnesi aynı doğrultuyu gösterir. Bu nedenle yer küre kalıcı bir mıknatıslık özelliği gösterir.
Yeryüzünde yapılan deneylerde, pusulanın kuzey kutbuna tam olarak yönelmediği, kuzey kutbunun sağına veya soluna doğru saptığı gözlenmiştir. Yapılan araştırmalar sonunda yerkürenin coğrafi kutuplarından başka manyetik kutupların da bulunduğu saptanmıştır. Manyetik kutuplar ile coğrafi kutuplar arasında aynı noktadan geçmeyen bir açı vardır.
Coğrafi eksen ile manyetik eksen arasında yaklaşık 150’lik bir açı vardır. Buna, manyetik sapma açısı denir. Bu sapma bulunulan yere göre değişir.
Yerin manyetik alan çizgileri ile çubuk mıknatısın manyetik alan çizgileri aynı özelliktedir. Alan çizgileri kuzey kutuptan çıkıp, güney kutba gider.
Yerin manyetik alanında insanların yanı sıra hayvanlar da yararlanmaktadır. Arılar, güvercinler ve som balıkları gibi hayvanlar vücutlarında manyetik tanecikler taşırlar. Bu manyetik taneciklerin pusula görevi yaptığı gözlenmiştir. Bu nedenle hayvanlar yönlerini şaşırmadan bir yerden başka bir yere gidebilirler.
Şekil: Çubuk şeklindeki bir mıknatısın manyetik alan çizgileri ile yerkürenin manyetik alan çizgileri.
0 Yorum - Yorum Yaz