AKAN ELEKTRİK
Bir yerde oluşan elektrik yükleri iletken tel vasıtasıyla bir başka yere aktarılabilir. İşte bu şekilde elektrik yüklerinin iletken içinden geçmesi ile oluşan elektriğe akan elektrik denir.
Basit Bir Pil Yapalım
Çinko metali asit içinde tamamen çözünene kadar pil enerji verir. Ancak arada sırada bakır çubuk çıkarılıp kimyasal olaylar sonucunda üzerinde biriken hidrojen kabarcıkları silinmelidir.
Sulu çözeltiler kullanıldığı için, bu pile sulu pil adı da verilir. Elektrik ileten sıvılara elektrolit adı verilir. Asitli sular, tuzlu su elektriği iletir. Saf su, şekerli su elektriği iletmez. Volta pili yapmak için asit çözeltisi yerine limon, elma ve greyfurt gibi asitli yiyecekler de kullanılabilir. Ayrıca tuzlu su, bakır ve çinko çubuklarla da basit bir pil oluşturulabilir. Bu pilleri kullanarak, basit elektronik saat ve hesap makinesi çalıştırılabilir ve küçük led ampullerini yakabilirsiniz. Volta pili içindeki sıvı, pilin taşınmasını zorlaştırır aynı zamanda sıvı zamanla buharlaşır.
Yapılan çalışmalar sonucu Volta pili geliştirilmiş ve kuru pil üretilmiştir. Bu kuru pilin yapısında çinko kap, kömür tozuna emdirilmiş asitli madde ve en ortada da kömür çubuk bulunur. Çinko kap pilin (–) kutbunu, kömür çubuk ise (+) kutbunu oluşturur. Pilin en dış kısmı, başka yerlere değmemesi için plâstikle kaplanır. Pilin altındaki ve kömür çubuğun üzerindeki metal kapak açıkta bulunur. Küçük bir ampul, bir kuru pile iletken tellerle bağlanırsa, pilin kutupları arasında elektrik yüklerinin akacağı bir yol oluşur. Ampulün içinden geçen akım, ampulün çevreye ışık vermesini sağlar.
Pilin Kutupları Arasında Niçin Elektrik Akımı Oluşur?
Pilin içinde gerçekleşen kimyasal olaylar sonucu, çinko kap üzerinde (–) yükler birikir. Ortadaki kömür çubuk üzerinde de (+) yükler birikir. Yani çinko kap eksi(–) yük bakımından zengin, kömür çubuk ise artı(+) yük bakımından zengindir. Önceki konulardan hatırlayacağınız gibi, (+) yükler (–) yükleri kendine doğru çeker. Böylece iletken tel içinde, pilin (–) kutbundan (+) kutbuna doğru elektron akımı başlar. Bu olay teller pilden ayrılınca biter. Eğer teller pilden ayrılmazsa, elektrik akımı, pil içinde kimyasal tepkimeler bitinceye kadar sürer. Elektrik üretmeyen pile, bitmiş pil denir.
Protonlar Akamaz Fakat Elektronlar Akar
Suna gülçek-ders notlarım-fenciyim.com