ELEKTROSKOP

         Nesnelerin elektrik yükünün olup olmadığını belirlemek için kullanılan alete elektroskop denir.

         Elektroskopta bulunan topuz ve yapraklar iletkendir. Elektroskopun yapraklarında yük oluşurken yapraklar birbirini iterek açılır.

 Yapraklardaki elektrik yükü artarken yaprakların arasındaki açıklık artar.

         Yapraklardaki elektrik yükü azalınca yaprakların arasındaki açıklık biraz azalır.

         * Yaprakları açık olan bir elektroskopun, sabit bir etki sonucunda, yaprakları önce tam kapanıp sonra açılıyorsa yaprakların taşıdığı elektrik yükünün işareti değişmiştir.

         * Bir elektroskopun taşıdığı elektrik yükü, topuz ve yapraklardaki elektrik yüklerinin toplamı ( net değeri ) dır.

         1) Yüksüz Elektroskop Yapraklarının Etkiye Bağlı Davranışı:

 Yüksüz bir elektroskoba yüklü bir cisim yaklaştırılırsa, elektroskobun yaprakları açılır.

         Yaprakların yükü cismin yükü ile aynı, topuzundaki ise ters işaretlidir.

         Cisim, elektroskoba dokundurulmadığından elektroskobun net yükü sıfırdır. Cisim çekildiğinde elektroskobun yaprakları tekrar kapanır.

2) Yüksüz Elektroskop Yapraklarının Dokunmaya Bağlı Davranışı:

         Yüksüz elektroskoba yüklü iletken cisim dokundurulduğunda elektroskop yüklenerek yaprakları açılır. Elektroskobun hem topuzunun hem de yapraklarının işareti dokundurulan cismin yükü ile aynıdır. Cisim çekildiğinde elektroskobun yaprakları açık kalır.

 3) Yüklü Elektroskop Yapraklarının Etkiye Bağlı Davranışı:

         a) Yüklü bir elektroskoba kendi cinsinden bir yük yaklaştırıldığında yaprakların arası biraz daha açılır. Cisim çekildiğinde yapraklar eski konumuna gelir.

  b) Yüklü bir elektroskoba farklı cins yük taşıyan bir cisim yaklaştırıldığında yaprakların davranışı cismin taşıdığı elektrik yükünün büyüklüğüne bağlıdır. Fakat cisim geri çekildiğinde yapraklar eski konumunu geri alır.

         Yaklaştırılan yükün büyüklüğüne göre,

         1) Yapraklar biraz kapanır;

   Bu durumda yapraklardaki yükün bir kısmı topuza çekilmiştir ( I ve II ). Cism çekildiğinde elektroskop eski konumuna gelir.

 2) Yapraklar tamamen kapanır;

  Bu durumda yapraklardaki yükün tamamı topuza çekilmiştir. Cisim uzaklaştırıldığında elektroskop eski konumuna gelir.

  3) Yapraklar tamamen kapanır ve sonra tekrar açılır. Bu durumda elektroskobun yapraklarındaki elektrik yükünün işareti değişmiştir.

 Elektroskoba iletken bir cisim dokundurulmadığı sürece elektroskoptaki net yük değişmez. Cisim uzaklaştığında elektroskop eski konumuna gelir.

4) Yüklü Elektroskop Yapraklarının Dokunmaya Bağlı Davranışı:

 a) Yüklü bir elektroskoba kendi cinsinden yük taşıyan iletken bir cisim dokundurulduğunda cisim ve elektroskobun elektrik potansiyeline göre, ya cisimden elektroskoba ya da elektroskoptan cisme yük geçer.

  1) Yapraklar biraz daha açılır;

 Bu durumda elektroskobun yükü azalmıştır.

         3) Yaprakların açıklığı aynı kalır. Bu durumda elektrik potansiyelleri eşit olan cisimler yük alışverişi yapmaz.

         b) Yüklü bir elektroskoba farklı cins yük taşıyan iletken bir cisim dokundurulduğunda cisim ve elektroskobun yük büyüklüğüne göre,

  1) Yapraklar biraz kapanır;

         Bu durum başlangıçta elektroskobun yükünün cisminkinden daha büyük olması ile mümkündür. Son durumda elektroskobun yükü azalmış ve cismin yükünün işareti değişmiştir.

  2) Yapraklar tamamen kapanır;

         Bu durum başlangıçta elektroskobun yükünün cisminki ile eşit büyüklükte olması ile mümkündür. Cisim ile elektroskop birbirini nötrler.

  3) Yapraklar önce kapanır sonra açılır;

         Bu durum, başlangıçta cismin yükünün elektroskobunkinden büyük olması ile mümkündür.

         Son durumda elektroskobun elektrik yükünün işareti değişmiştir.